Ticaret Bakanı Ömer Bolat, geçen yıl sonu itibarıyla 793, bu yılın 10 ayında ise 652 kooperatif kurulduğunu bildirdi.
Bakan Bolat, İçişleri Bakanlığı Vilayetler Evi Oteli'nde düzenlenen "Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı Taslağı Değerlendirme Çalıştayı"nda yaptığı konuşmada, kooperatiflerin dış ticarete ilgisinin artmasından memnuniyet duyduklarını söyledi.
Kooperatiflerce 2019'da yapılan ihracatın toplamının 61,2 milyon dolar olduğunu belirten Bolat, "Bu tutar 2023 yılında 95,2 milyon dolara yükseldi. İnşallah, 100 milyon dolar barajını aşacağız. Yine 2019 yılında ihracat yapan kooperatif sayısı 12 iken, bu sayı 2023 itibarıyla 24'e yükseldi." dedi.
Birleşmiş Milletler tarafından 2025'in "Uluslararası Kooperatifler Yılı" ilan edildiğini anımsatan Bolat, Bakanlık olarak kooperatiflerin ülke ekonomisine sağladığı katkının daha da görünür kılınması ve uluslararası alanda işbirliklerinin geliştirilmesi amacıyla çalışmalar gerçekleştirdiklerini ifade etti.
Türkiye'de 27 farklı kooperatif tipi ile üst birliklerinin kuruluş işlemlerinin Bakanlıkça yerine getirildiğini belirten Bolat, yapı üretimi amaçlı kooperatiflerin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının, tarımsal üretim amaçlı kooperatiflerin ise Tarım ve Orman Bakanlığının görev alanlarında olduğunu kaydetti.
- "Bakanlığımızın yetkisiyle 2019'da 431 kooperatif kuruldu"
Ticaret Bakanı Bolat, kooperatiflerin ekonomiye katkılarının daha net ortaya konulabilmesi için tip bazında bir üst sınıflandırma sistemi geliştirilmesinin faydalı olacağını dile getirdi.
Bakanlıkça geliştirilen model çerçevesinde ana sözleşmesi hazırlanan ve bilgilendirme çalışmaları yapılan Tedarik ve Dağıtım Kooperatifi Modeli'nin yaygınlaşmasını önemli bulduklarını anlatan Bolat, bu konuda çalışmaya devam ettiklerini söyledi.
Bakan Bolat, kurulan kooperatif sayısında artış olduğunu görmekten memnuniyet duyduklarını belirterek, "Bakanlığımızın yetki alanı içinde 2019'da 431 kooperatifin, 2023 yılı sonunda 793 kooperatifin kurulduğunu görmekteyiz. Bu yılın 10 ayında da 652 kooperatifin kuruluşunu tamamlamış bulunmaktayız. Bakanlık olarak kooperatifçilik bilincinin güçlenmesi, kurulu kooperatiflerin ürünlerini geniş kitlelere tanıtabilmeleri açısından kooperatifçilik fuarı düzenlemekteyiz." diye konuştu.
Bakan Bolat, FİSKOBİRLİK, Marmarabirlik, Tariş, Trakya Birlik gibi birçok tarım satış kooperatifinin, marka değerleri ve ürün kaliteleriyle hem iç pazarda hem de ihracata yönelik satışlarıyla Türkiye'nin önemli kuruluşları olduğunu kaydetti.
Bakanlık olarak 2021 yılında Kooperatifler Kanunu'nda yapılan değişikliklerle kooperatiflerin daha etkin, verimli ve iyi yönetilen, daha şeffaf yapılar olması yönünde adımların atıldığını anlatan Bolat, bu değişiklikle ayrıca Kooperatif Bilgi Sistemi'nin (KOOP-BİS) hayata geçirildiğini hatırlattı.
Ticaret Bakanı Bolat, kooperatiflerin veri girişine dair son tarihin 26 Nisan 2025'e, intibak işlemlerine ilişkin son tarihin ise 26 Ekim 2026'ya ertelendiğini bildirdi.
- "Kadın kooperatiflerimiz için 10 ayda 34,2 milyon liralık hibe sağlandı"
Türkiye'de 2002'den bu yana kredi ve kefalet kooperatifçiliği sisteminde önemli gelişmeler yaşandığına dikkati çeken Bolat, şu ifadeleri kullandı:
"Cumhurbaşkanı'mızın önderliğinde 22 yıldan bugüne toplumun her kesimiyle alakalı önemli iyileştirmeler sağlandı. Esnaf, kredi ve kooperatifler alanında da 2002 yılında sadece 402 kooperatif varken, bugün 1000'e yakın kooperatifimiz bulunuyor. AK Parti hükümetleri olarak kamu kaynaklarını verimli kullanmanın bir sonucu olarak, esnaf ve sanatkarlarımıza sağlanan finansmanlarda önemli iyileştirmeler sağlandı. Esnaf ve sanatkar başına 2002'de 5 bin lira kredi verilirken, bugün işletme başına minimum 750 bin liraya kadar kredi verilebiliyor. Bunun yanında esnafa 22 yılda yaklaşık 4,5 milyon adet kredi kullandırımıyla 544 milyar liralık destek sağlandı."
Bakan Bolat, Kooperatiflerin Desteklenmesi Programı (KOOP-DES) kapsamında 2020 yılından bu yana sergi ve fuar katılımı ile nitelikli personel istihdamı konularında da hibe verdiklerini söyledi.
Kadın kooperatiflerinin kurulmasını büyük ölçüde desteklerini vurgulayan Bolat, şunları kaydetti:
"Bu kapsamda 2019'da 92 adet, 2020'de 253 adet, 2021'de 328 adet, 2022'de 227 adet, 2023'te 183 adet, toplamda 1200 kadın kooperatiflerinin kurulması, hibelerle teşvik edilmiş ve başarılmıştır. Bu çerçevede kadın kooperatiflerinin yanında engelliler ve gençler tarafından kurulacak kooperatiflere de destekler vermeye karar verdik. Bu yıl 10 ayda 115 kadın girişimi üretim ve işletme kooperatifi kuruldu. Ayrıca 31 tarım satış kooperatifine, 6 üretim ve pazarlama kooperatifine, 4 sanat kooperatifine ve 2 üretim ve tüketim kooperatifine destek sağlandı. Bu yıl kadın kooperatiflerimiz için 34 milyon 200 bin liralık hibe Bakanlığımızca ödendi."
Ticaret Ömer Bolat, KOOP-DES kapsamında engelli ve gençlerin kuracağı üretim bazlı kooperatiflere verecekleri desteklere ilişkin de "Desteklerimizde 2023 yılı Temmuz ayında güncelleme yaptık. Makine-ekipman ve demirbaş alımlarına yönelik destek miktarı 400 bin liraya, hizmet alımı desteği 60 bin liraya yükseltildi. Ocak 2024'te nitelikli personel desteğimizi bir personel için 204 bin liraya, iki personel için de 408 bin liraya yükselttik." dedi.
