Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu (DBŞT) tarafından organize edilen 1. Amed Kadın Tiyatro Günleri DBŞT kadın oyuncularının sahnelediği Çalakîya Malçêkirî (Ev Yapımı Eylem) adlı oyunun prömiyeriyle başladı. Seyircinin beğenisini toplayan oyun uzun süre ayakta alkışlandı.
Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı bünyesinde faaliyet yürüten DBŞT’nin 5-10 Kasım tarihleri arasında düzenlediği 1. Amed Kadın Tiyatro Günleri’nin startı verildi. Çand Amed Kültür ve Kongre Merkezi’nde verilen resepsiyona çok sayıda kişi katıldı.
‘DBŞT kolektif bir oyun hazırladı’
Kadın Tiyatro Günleri’ni değerlendiren katılımcılardan KASED (Kültür Sanat ve Edebiyat Derneği) Başkanı Saliha Ayata, Kürt sanatçılar ve aktörlerin uzun süredir direndiğini belirterek, “Kürt tiyatrosu son yıllarda belli bir aşamaya geldi. Aktivist ve direnen kadın karakterleri de öne çıktı. Bu, ilk kadın tiyatro festivalinin yaratılmasına yol açtı. Doğudan, Türkiye'den, kuzeyden kadın oyunlarının bu festivale katılması sevindirici. Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu kadınlara yönelik kolektif bir oyun hazırladı. Bunda kadınların büyük bir gücü ve emeği var. Ben de bu festivale katılmaktan mutluyum” dedi.
‘Festival oldukça dolu’
Tiyatro oyuncusu Zeycan Ateş, Diyarbakır'da ilk kadın tiyatro günlerinin başladığını ifade ederek, “Festival oldukça dolu. Birçok bölgeden tiyatro oyunlarımız var. Kadınların da bu dolu dolu festivale katılmasını ve bizi yalnız bırakmamasını istiyoruz. Festivalin içeriği dolu, oyunlar var, paneller var, atölyeler var. Oyunlar, Çand Amed’te olacak, kadınlardan katılım bekliyoruz” şeklinde konuştu.
Tiyatrocu Sîmîn Çayîçî ise Kadın sorununun, halen Kürt coğrafyasının büyük bir bölümünde ve özellikle de Ortadoğu genelinde başlıca sorunlardan biri olduğunu hatırlatarak, şunları kaydetti: “Dolayısıyla eğer kadınlar daha fazla bir araya gelirse, daha fazla birlikteliklerini sağlarsa ve özellikle bunu tiyatro gibi güçlü bir sanat aracılığıyla dile getirebilirlerse çok etkili olacaktır, düşünsel dönüşümler sağlayacaktır. Bu bağlamda burada olmam büyük bir fırsat ve umarım devamı gelir.”
‘Kadınların çalışmaları her zaman bize heyecan veriyor’
İzleyicilerden Neşe Toprak da, çok uzun yıllardır kadın festivalleri yaptıklarını ama tiyatro festivalinin ilk defa yapıldığını kaydederek, “Tabi ki heyecan var. Aslında kadın olarak yapılan bütün kadın festivalleri ve çalışmaları, her zaman bize heyecan veriyor. Kente de bir dinamik kazandırıyor. Evet burada bulunmaktan heyecanlıyız, mutluyuz. 6 gün boyunca sürecek olan etkinlikleri takip edeceğiz. Bu etkinlikler bize gerçekten güç veriyor. Kadınların ne kadar güçlü, başarılı ve yetenekli olduğunu bir kez daha tiyatro festivaliyle göreceğiz. Ve kente nasıl bir dinamik ve vizyon kazandıracağını da ileriki süreçte göreceğiz hep birlikte. Bütün kentteki kadınları ve bütün halkı bu festivale davet ediyoruz. Muhakkak gelsinler, görsünler ve desteklesinler. İstiyoruz ki ileriki süreçlerde de birçok kadın festivali, bütün sanat alanlarında yapalım” diye konuştu.
Oyun sahnelendi
Resepsiyonun ardından DBŞT’nin kadın oyuncuları tarafından Şenay Tanrıvermiş’in kaleme aldığı Ev Yapımı Eylem oyunu sahnelendi. Dilawer Zeraq’ın çevirisiyle Kürtçeye Çalakîya Malçêkirî olarak uyarlanan oyuna kalabalık bir seyirci kitlesi katıldı.
Oyun öncesi açıklama yapan yönetmen Elvan Koçer, Kürt kadın oyuncular olarak; tüm oyuncuların ve katılımcıların kadınlardan oluştuğu bir festival yaratmayı hayal ettiklerini söyledi. Hazırlıklar sırasında kadınlara karşı toplumda çok sert olayların yaşandığını anımsatan Koçer, “Kadınların mücadelesinin güçlenmesiyle orantılı olarak, kadınlara saldırılar da artıyordu, sadece kadınlara değil, çocuklara da saldırılar gerçekleştirildi. Biz biliyoruz ki, bu tecavüz kültürü, sadece fiziksel değil, Kürt kültürüne, Kürt sanatına ve Kürt diline de saldırıdır. Kürtlerin varlığına saldırıp, toplumu her yönüyle teslim almak istiyorlar.” diye konuştu.
‘Direnişin öznesi kadınlardır’
Başlangıçtan bugüne kadar direnişin asıl öznesinin kadınlar olduğunu söyleyen Koçer, şöyle konuştu: “Biz biliyoruz ki, insanlığın kurtuluşu için verilen mücadelenin başarısı kimin olmuşsa, o kadardır. Bu nedenle, erkek egemen zihniyetin baskısına karşı verilen mücadele, toplumun özgürleşmesi için örgütlenme ve örgütlü mücadele, kadınların başarabilecekleridir. Biz kadınlar olarak bunu biliyoruz ve yalnızca biz bu hastalıktan toplumu kurtarabiliriz. Başlangıçtan bugüne kadar hiçbir sömürücü başarılı olamadı ve olamayacak da.”
Oyun sık sık seyircinin alkışlarıyla kesildi
Konuşmanın ardından Nurşen Adıgüzel, Rêzan Kaya ve Perînaz Delazy’nin oynadığı oyun başladı. Hiçbir şey yapma gereği duymazken bile, içinde duyumsadığı küçük çığlığı ve bastıramadığı isyanını eyleme dökmek üzere evde toplanıp harekete geçen üç kadının hikâyesini anlatan oyun sık sık seyircilerin alkışıyla kesildi.
Oyunun ardından oyunun yönetmeni Elvan Koçer, yazarı Şenay Tanrıvermiş, çevirmen Dilawer Zeraq, yardımcı yönetmen Zeycan Ateş, sahne sorumlusu Muhterem Deniz, kostüm tasarımcısı Beyan Behmani, teknik sorumlu Şilan Alagöz, ışık tasarımcısı Mehmet Doğu, dekor tasarımcısı Hacı Ayer ve İlyas Alcay ile ses tekniği sorumlusu Şiyar Aslan sahneye çağrıldı.
Yaş: Bu sahnelerde başarılı çalışmalar ortaya koyacağız
Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanı Zeynep Yaş sahneye gelerek oyuncuları ve oyunda emeği geçenlere çiçek vererek teşekkür etti. Etkinliğin önemine vurgu yapan Yaş, “Çok anlamlı bir zamanda hep birlikteyiz. Kültür ve sanatla dolu bir yaşam için bir araya geldik. Bu sahnelerde çok başarılı çalışmalar ortaya koyacağız.” dedi. Yaş, 5 gün boyunca sürecek programa kadınların katılması için çağrıda bulundu.
